Deze blog is geschreven door Annika Krijgsman, zij werkt als Junior creative producer bij Uitbundig. Ga voor meer artikelen naar  Uitbundig Artikelen.

Op een filmset zie je altijd veel mensen lopen, mensen met allemaal een aparte taak en zeker geen onmisbare taak. Alleen wie zijn dit allemaal? En zijn ze ook daadwerkelijk allemaal nodig is de vraag?

Alle mensen die op de set lopen hebben allemaal een eigen taak op een bepaald gebied. Wel is het een taak die onmisbaar is. Al gaat het maar om iets kleins of iets waar je niet per direct aan denkt. Ze zijn allemaal net zo belangrijk, want ze zijn allemaal nodig voor een goede film en een goede sfeer op de set. Hieronder zullen we alle functies op een rij zetten, met daarbij behorende taken.

Alle functies op een rij
Om te beginnen is het goed om te weten wie je nou eigenlijk allemaal hebt. Alle functies zijn eigenlijk onder te verdelen in verschillende groepen. Het is dan ook een redelijke lijst als je letterlijk iedereen mee rekent. Om te beginnen staat bovenaan de lijst de producent met daar direct onder de uitvoerend producent. Vervolgens splitst het zich in twee andere categorieën. Zo heb je de regisseur en de productieleider.

Laten we beginnen met de tak van de productieleider. Onder de productieleider heb je de opnameleider. Daaronder heb je de productie assistent en als laatste van deze tak heb je de runner. Iedereen binnen deze tak van een filmset heeft dus zijn functie en taken, maar alles komt uiteindelijk weer terug bij de productieleider, die het vervolgens communiceert naar de uitvoerend producent. Over de taken komt later meer. Iedereen heeft dus een ‘eindverantwoordelijke’ zodat alle communicatie soepel verloopt en het geen chaos wordt.

Dan gaan we terug naar de regisseur. Onder de regisseur zitten weer vier verschillende vertakkingen. Zo heb je de regieassistent, de sound director, de director of photography en de art director. Al die functies hebben ook weer vertakkingen. Om te beginnen heb je dus de regieassistent daaronder heb je nog één ding en dat is de cast. Dus eigenlijk alle acteurs en figuranten vallen onder de regieassistent.

Dan heb je onder de sound director alleen nog een boom operator. Vervolgens bij de director of photography heb je weer twee vertakkingen zo heb je de Gaffer, en de Camera operator. Onder de Graffer heb je dan weer de Best boy, daaronder de electrician en daaronder weer de lichtassistent. Onder de camera operator heb je nog drie functies. Wel staan deze weer allemaal los van elkaar. Zo heb je de Camera-assistent, de clapper loader en de Grip.

Als laatste heb je dan nog de Artdirector die dus ook na de regisseur komt. Ook deze functie heeft weer een aantal vertakkingen. Als eerste heb je de decorbouwer, met daaronder de set dresser. Een andere vertakking van de Artdirector is Haar/make-up. Als laatste heb je nog één vertakking onder de artdirector, namelijk de kleding. Dit zijn eigenlijk alle functies op een grote set. Dit betekend tevens niet dat al deze mensen er altijd bij zijn. Op een kleinere set, of een korte film is het namelijk minder van belang dat alle taken zo zorgvuldig worden uitgevoerd.

Producent
De producent dus de persoon bovenaan de voedselketen op een filmset. Is eigenlijk de initiatief nemen van de film. Deze persoon is met het idee gekomen en huurt schrijvers en regisseurs in om het idee op papier te krijgen of het idee te verfilmen. De producent zorgt dat de film financieel mogelijk is, door middel van een subsidie aan te vragen of fondsen.

Uitvoerend producent
Een uitvoerend producent staat dus één stapje onder de producent. Deze functie is eigenlijk dan ook bijna hetzelfde. Alleen zoals het woord al zegt, meer uitvoerend en actief. Meestal stelt deze persoon de crew samen, van de volgende functies die nog komen. Ook houd deze persoon de ‘portemonnee’ in de gaten. Hoe staat het ervoor met de inkomsten en uitgaven.

Regisseur
Deze persoon is eigenlijk eindverantwoordelijke voor het uiteindelijke product. Hij/zij moet ervoor zorgen dat iedereen op ze plek staat en ook het decor goed is. Het is eigenlijk de manager van het hele product.

Eerste regieassistent
In Nederland is dit vaak ook de opnameleider, niet altijd. Deze persoon zorgt voor draai planning en is eigenlijk een verlengstuk van de uitvoerend producent. De uitvoerend producent geeft dan ook veel taken en anderen dingen door naar de eerste regieassistent. belangrijk dat ze goed kunnen samenwerken! Ook heb je nog een tweede regieassistent deze persoon is vaak de persoonlijke assistent van de regisseur. Vaak geeft deze persoon ook advies over de inhoud aan de regisseur.

Script en continuïteit (scriptgirl)
Dit is eigenlijk een extra iemand voor het script. Deze functie is belangrijk voor de orde, om ervoor te zorgen dat daadwerkelijk iedereen op z’n plek komt te staan en dat iedereen ook daadwerkelijk weet waar ze mee bezig zijn. Helaas komt bij deze functie ook de administratie naar voren van de van te voren gedraaide stukken. Dus wanneer er iets belangrijk is voor de eind edit, is het aan deze persoon om dat goed door te geven.

Productie
Van een idee naar een film, dat is eigenlijk de productie in één zin. Het gaat hier om de voorbereidingen, maar ook dat alles soepel verloopt tijdens het maken van de opnames. Hoe dan ook de productie is letterlijk de maak van de film, documentaire of serie. Erg van belang is dan ook structuur, orde en iemand moet de leiding erin nemen. Daarvoor heb je de Productieleider, met daaronder de opnameleider, productie assistent, runner en locatiemanager.

Productieleider
Deze persoon regels alle grote productionele vraagstukken. Hij houd daar naast het overzicht van de productie en is ook eindverantwoordelijke in deze sector.

Opnameleider
Coördineert de filmploeg aan de hand van het opnameschema. Deze persoon zorgt voor structuur op het gebied van opnames.

Productieassistent
Deze functie staat direct onder de productieleider en regels dan de kleinere productionele vraagstukken. Voor kleine onduidelijkheden kan je dus naar deze persoon gaan, voordat iedereen de productieleider er meteen mee lastig valt. Een goede samenwerkingen tussen de productieleider en de productie assistent is dus wel handig.

Runner
Eigenlijk zegt de naam al genoeg, deze persoon zorgt ervoor dat de acteurs en producten op de juiste plek op het juiste moment komen. Deze persoon krijgt dus zeker wel te maken met lastige mensen of grote producten die verplaatst moeten worden. Ook deze functie is van belang op set.

Locatiemanager
Het wordt zegt het eigenlijk al, deze functie draait om de locatie. Er moet ervoor gezorgt worden dat alle locaties beschikbaar zijn. Denk hierbij ook aan weersomstandigheden als je buiten wilt filmen.

Art department
Het art department op een filmset is ook iets wat niet kan ontbreken. Som klinkt het misschien minder belangrijk dan de rest, of mensen zien het vaak over het hoofd. Maar ook deze functies zijn hard nodig bij het creëren van een succesvolle film. Zo kan je het art department ook weer onderverdelen in daadwerkelijk kunst, de set en alle rekwisieten.

Production Designer
Om te beginnen is dit eigenlijk een soort van de hoofdfunctie van het art department en daarbij ook eindverantwoordelijke. Deze functie gaat over het invullen van het beeld Hoe ziet de film er uiteindelijk uit. Denk aan dingen als kleurstelling en stijl, maar ook locaties, decors, invulling van de decors, haar, make-up en ga zo maar even door. Deze functie staat dichtbij de regisseur, en communiceert al deze beslissingen dan ook met de regisseur.

Artdirector
Nu zijn we bij het stukje kunst gekomen. Op een filmset of tenminste in het decor is vaak ook kunst te zien. Denk aan de inrichting van een huiskamer of anderen kamers. Kunst zorgt toch al snel voor sfeer. Deze functie is eigenlijk de afdelingshoofd van het kustgedeelte en werkt nauw samen met de production designer.

Assistent-art director
Iedere afdelings eindverantwoordelijke heeft ook weer een assistent, zo ook de art director. Altijd handig voor als er veel gedaan of nagekeken moet worden.

Set designer en set decorator
Al deze mensen gaan over de set. De set designer ontwerpt de set, soort architect maar dan voor een filmset. De set decorator heeft de leiding over de invulling van de set. Dus waar komt alles te staan en hoe zetten we alles perfect neer. Samen werken is voor deze twee heel belangrijk. De taken die bij de functies horen liggen dichtbij elkaar, het is dan ook van groot belang dat ze het daadwerkelijk eens met elkaar kunnen worden.

Propmaster
Als laatste van het kunst gedeelte en het bouwen van de set, heb je de prop master. Deze functie heeft de leiding over de rekwisieten, over kleinere voorwerpen voor de film. Denk bijvoorbeeld aan een nep mes of een lamp die kapot gegooit moet worden. Voor al dat soort dingen moet je bij de propmaster zijn.

Haar en make-up
Ook haar en make-up hebben een belangrijke functie bij een filmset. Alle figuranten en acteurs moeten tenslotte gekleed zijn in het thema van de film. Je kan niet een film uit de middeleeuwe opnemen, waar de figuranten op de achtergrond een mooie moderne opscheer hebben. Het is dus van belang dat er zowel een make-up artist als een hairdresser aanwezig is op set.

Wardrobe
Hetzelfde geldt eigenlijk voor de kleding. Je wilt niet allemaal verschillende stijlen hebben, het moet wel een samenhang hebben. Daarom is er altijd een stylist, maar ook een costume designer aanwezig op de set. De stylist zorgt voor de juiste kleding, en dat iedere figurant en acteur ook daadwerkelijk de juiste kleding aan heeft. De costume designer maakt alles, van baljurken naar simpele jasjes en blouses. Alles moet er tip top uit zien.

Camera
Dit is één van de meest bekende functie binnen de filmindustrie. Zonder cameraman heb je geen film, is simpel gezegd, maar wat houd dit nou in en hoeveel mensen werken aan het film gedeelte van een film. Waar zijn ze nou daadwerkelijk mee bezig?

Director of photography
Je kan eigenlijk wel zeggen dat overal een eindverantwoordelijke voor is, voor ieder klein taakje is er een eindverantwoordelijke. Zo ook hier. De director of Photography ook wel een D.O.P genoemd is eigenlijk de technische regisseur. Deze functie heeft de leiding over camera en licht.

Camera Operator
Deze persoon is eigenlijk de typische cameraman hoe sommigen het noemen. De camera operator bedient de camera en kijkt tijdens het draaien door de zoeker. Deze functie is dus zeker niet te missen en heeft een grote rol in het eindproduct.

Eerste assistent camera operator en Focus puller
Deze twee hebben allebei een functie onder de camera operator. Zo zorgt de eerste assistent voor de beweging van de camera, buiten het draaien. Bijvoorbeeld het opbouwen van de camera of alle andere apparatuur dat nodig is. De focus puller is verantwoordelijk voor de lenzen en de scherpte. Meestal zijn deze twee personen hetzelfde, omdat ze allebei op hetzelfde neer komen. Namelijk de camera buiten het draaien in de gaten houden en verzorgen.

Clapper loader
De typische ‘action’ en ‘cut’ persoon. Dit is de persoon met het bordje in zijn hand. De persoon die aangeeft wanneer ze beginnen en wanneer het klaar is. Ook zorgt deze functie voor het klaarmaken van het filmmateriaal zodat het naar de editors kan worden gestuurd.

Grip en steadicam operator
Dit zijn eigenlijk twee functie die niet altijd nodig zijn. Het ligt hierbij aan de manier waarop je wilt filmen. De grip functie regelt dingen als een rijsshot. Er wordt dan ervoor gezorgt dat de camera op een dolly en rails komt. Dus wanneer een camera op een lastige plek terecht moet komen, komt deze persoon goed van pas. De steadicam operator doet eigenlijk een beetje hetzelfde alleen dan voor een steadicam. Dit wordt vaak als een apart opnameproces ingelast.

Production Geluid
Eigenlijk spreekt deze voor zichzelf. Je hebt de Sound director en de Boom operator. De sound director heeft de leiding over het geluid afdeling, zoals bij iedere afdeling moet er weer iemand de eindverantwoordelijke zijn. De sound director bedient dan ook het mengpaneel en kiest welke microfoons er gebruikt worden. De Boom operator voert dit allemaal uit en bedient de microfoontjes.

Licht
Ook deze afdeling kan niet gemist worden. Licht is één van de belangrijkste dingen in de filmindustrie. Wil je hier meer over weten? Waarom dit nou zo belangrijk is en hoe je dit kan verbeteren? Klik dan hier voor meer informatie in een ander artikel.

Bij de lichtafdeling heb je een aantal dingen die belangrijk zijn, een slecht belichte film is namelijk bijna niet meer goed te krijgen.

Gaffer
Een Gaffer is eigenlijk een onmisbare functie op de set, ook wel de Chief Lighting Technician genoemd. Letterlijk de chief over het licht. Deze persoon geeft leiding over het licht en is daarmee ook de eindverantwoordelijke in deze afdeling.

Best boy en lichtassistent
Eigenlijk zijn deze functies beide assistenten. De best boy is de assistent van de Gaffer en de lichtassistent is een extra hulp voor iedereen van de lichtafdeling. Denk bijvoorbeeld aan grote lampen die verplaatst moeten worden of anderen dingen die geregeld moeten worden.

Electrician
De verantwoordelijke over de kabels en verantwoordelijk voor het niet door laten slaan van de stoppen. Er is vaak veel licht nodig op set, en niet alle stoppen kunnen zoveel aan. Vandaar dat het van belang is dat het in de gaten wordt gehouden hoe en wat. We willen natuurlijk geen brand op set.

Afwerking
Niet alleen het schieten van de video is belangrijk, ook de nabewerking erna. Ook dit is nog steeds een deel van het filmproces. Zo is het belangrijk dat ook hier structuur in zit. Ondertussen loopt het project van de film al een tijdje, het is dus goed dat het idee waarmee iedereen begon hier nog steeds duidelijk is.

Ook hier heb je nog een kleine onderverdeling in, namelijk afwerking van de beelden, het geluid en de muziek die er eventueel onder moet. De afwerking van de beelden wordt eigenlijk altijd gedaan door de Editor. Deze persoon monteert de film, en zorgt dat alle juiste beelden worden gebruikt. Alles wordt nu één geheel.

Afwerking geluid
Bij het afwerking van het geluid heb je nog drie verschillende functies. Als eerste de eindverantwoordelijke en de leidinggevende, de Sound Designer. Daarna heb je de Sound Editor, deze persoon monteert het geluid en voegt eventueel soundeffects toe. Als laatste heb je dan nog de Re-recording mixer, deze persoon mixt de geluiden en zou eventueel zelf nog wat kunnen produceren. Alles voor een unieke film.

Afwerking Muziek
Muziek en geluid licht dichtbij elkaar, toch is het in de filmindustrie iets anders. Film muziek is iets wat extra spanning toevoegt, iets wat meer diepte geeft aan je verhaal. Het is dus zeker niet iets wat je kan missen of wat niet op orde kan zijn. Het is van belang dat ook dit alle aandacht krijgt wat het vergt.

Om te beginnen heb je e Music Supervisor, deze persoon heeft de leiding en is daarmee ook weer te eindverantwoordelijke. Daaronder komt de Componist. Eigenlijk is dit een losstaand iemand. Deze persoon hoort niet perse bij de filmcrew, maar is wel van belang. De muziek voor de film worden door hem of haar gemaakt. Een los staand persoon, maar zeker niet misbaar.

Functies op de set
Je kan dus zeker wel zeggen dat het een drukke boel is op een filmset, maar welke taak je ook hebt. Hoe groot of hoe klein het ook is, het is allemaal van belang. Zo zie je maar dat een lichtassistent die misschien alleen een lamp verplaatst net zoveel toevoegt als een Sound Editor die de afwerking van het geluid verzorgt. Iedereen helpt elkaar en iedereen heeft hetzelfde doel voor ogen. Een drukke boel, maar toch een goede samenwerking!

Geschreven door Uitbundig op 30 maart 2022